Tekera

Na al die reis-berichten is het hoog tijd om jullie nog eens wat te vertellen over Tekera. De week voordat we vertrokken heb ik, Els, nog een drukke week gehad. Jascent en ik hebben een week les gegeven over hygiene en seksuele voorlichting. Het was echt fijn! Natuurlijk kon ik niet altijd veel zeggen tijdens de lessen want het blijft de basis-school en hun engels is nog niet zo uitgebreid. Maar bij de oudste heb ik wel wat kunnen helpen. Daarnaast had ik alle tekeningen voorzien zodat Jascent makkelijker les kon geven. Vooral de kleintjes vonden de verhalen rond de tekeningen echt super.

Pieter-Jan heeft die week nog elke ochtend Pauline (hoofd van de boerderij) geholpen met alles te digitaliseren of te helpen op het veld. Elke namiddag gaf hij les aan de leerkrachten en op vrijdag aan de primary school students (reeds aangegroeid tot 70!!!).

Na onze week vakantie heb ik het over aan andere boeg gegooid. Brigitte (een van de stichters van TRC) was in het weekend gestart met het opwaarderen van de speeltuin. Ze had gevraagd of ik wilde zorgen voor de afwisseling. Het resultaat zal wel op onze blog komen als alles af is. Nu is het al een wereld van verschil! Een Oegandees die schulden had bij Brigitte is die nu aan het inlossen door nog dingen bij te maken voor de speeltuin. Dus hij heeft al 2 nieuwe schommels gemaakt en een klimrek. Echt super! En dingen die stuk waren heeft hij ook mooi gemaakt. Nu raken de kindjes niet makkelijk meer in de klas na de speeltijd :).
Dus, in de ochtend schilder ik (als het nog niet te warm is).

In de namiddag werk ik aan een "latrine-project". De latrines van de school zijn vaak heel smerig. Vandaar dat de directrice en ik hebben besloten daaraan iets te doen. Ik heb een ontwerp gemaakt om in elke latrine te hangen, een soort stripje, zodat de kindjes worden herrinerd aan de hygiene lessen en de toiletten proper houden. Daarnaast gaan we in elke latrine toiletpapier hangen. Maar daarvoor moeten we nog iets in elkaar knutselen zodat je niet de hele rol kan meenemen. De uitdaging is dat je hier echt moet puzzelen. Eer je al je materiaal verzameld hebt, ben je al een week verder. Voor ik begon te schilderen heb ik zelfs een uur moeten zoeken naar een vod die ik kon gebruiken. Dan weet je hoe makkelijk dat thuis allemaal is.

Nu maandag en dinsdag heb ik in de clinic plaatsvervangster gespeeld. Harriet is voor twee dagen naar een bijscholing, dus doe ik nu samen met de vaccinatie-dame, Olivia, de clinic. Zij is van opleiding "nurse-assistant", dus mag ik veel beslissen, maar is best wel fijn.

Pieter-Jan heeft zijn werk voor Pauline en de computerlessen op school hervat. Daarnaast heeft hij een nieuwe leerling, Michael. Hij is normaal een middelbareschool-leerling maar is van school gegooid. Hij wil zijn tijd nuttig doorbrengen en vroeg lessen access aan Pieter-Jan. Hij zegt dat hij van school gegooid is doordat hij zijn gsm bijhad. Naar het schijnt is dit hier strikt verboden op scholen.

Voor de rest hebben we de oorlog verklaard aan vlooien in onze kamer en voor de eerste keer lekker brood gegeten, natuurlijk gebakken door Lenka (eigenares van plot 99, het beste internet-cafe/bar/restaurant in Masaka, en een echte Vlaamse!).

Toedels!

... deel 3.

Een echte "jungle-book tree", gieren incluis!

Een mysterieuze kano-vaarder in het riet.
Hier waren we bijna aangevallen door een mogelijke krokodil. :P

Een soort paradijsvogel op een onbewoond eiland.

Zicht vanop het tweede onbewoond eiland dat we hebben verkend!

"Punishment island": zo genoemd door de plaatselijke bevolking. Een rond eilandje met een dode boom erop.

Een reiger gespot in het riet.

Uitzicht vanop de hoogste heuvel die we beklommen hebben.

In de verte zagen we hoger gebergte (waarschijnlijk Rwanda).

... deel 2 ...

Zicht op het meer.

Muzungu muzungu!!! Kindjes hoor en zie je overal.
Deze hier speelden gids voor ons.

En tijdens onze afdaling waren we plots met twaalf!

Op de tweede dag was het meer woelig. Brrrr, ik (Els) dacht vaak dat de kano ging omslaan! :)

100 verschillende soorten vogels hebben we gespot.
Deze soort kwam graag eten stelen.

Mooie boom op ons eiland (Byoona Amagara).

Een eenzame kano.

Zonsondergang

Trip lake Bunyonyi, deel 1 ...

De eerste ochtend was heel erg mistig. Maar het was prachtig vanuit onze kano!

Pieter-Jan volop aan het roeien.

Heerlijk ontbijten midden op het meer!

De mist trekt op en het wordt echt super mooi!

De heuvels rondom het meer in de optrekkende mist.

Water, wolken, bergen... hmmmmmmmmm

Hier zijn we aan land gegaan en hebben de heuvel beklommen.

Paadjes op weg naar de top, gezellig!

Foto-mengeling...

PJ in actie: water brengen naar de boerderij.

Bezoek aan Kampala met Paul en Krista: Paul en PJ aan het schaken in een "Muzungu-restaurant".

De nationale moskee bezoeken tesamen met een groepje Duitsers. Uiteraard moesten de vrouwen zich hullen in sluiers! (Ei-gezicht-Els links op de foto... :p )

Vooraanzicht moskee.

Minaret op de achtergrond.

Grote binnenkoepel.

Klaar om te bidden...

Op naar de top (van de minaret).

Zicht op Kampala.

2de zicht op Kampala :).

En op dit zicht zie je de grootste markt van Oeganda.
Alle donkergroene daken die je kan zien in het midden van de foto is die beruchte markt.

Mooie zonsondergang in Tekera.

Zoals je kan zien hebben we enkel foto's van de moskee vanuit Kampala. Voor de rest hebben we nog de stad verkend en de markt bezocht, maar in de stad zelf was het zo druk dat het wat te riskant was om ons fototoestel mee te nemen.


Meer geblog volgt nog!

Groeten,
PJ en Els

En nu is het de tijd voor de dag van Musao (health worker) Els...

Tja tja, het is niet echt makkelijk om 1 dag te bespreken, want elke dag gebeuren er wel andere dingen. Vandaar dat ik een beetje vanalles zal vertellen. Het spijt me als het een beetje warrig overkomt!!

Iets na negen 's ochtends ga ik naar de clinic. Daar wacht ik op Jascent, de vroedvrouw waarmee ik nu samenwerk. Zij is echt een heel goede musao en ik heb al veel van haar geleerd. (Jammer genoeg is het de laatste week dat we samen in de clinic kunnen werken, anders zou ik nog veel meer kunnen leren.) En we wachten op patienten...

Tijdens het wachten op patienten en tussen de patienten in heb ik ondertussen alle lessen voorbereid die ik zal geven op school: Hygiene en seksuele voorlichting. (Ik heb het  mannelijk en vrouwelijk voortplantingsstelsel op grote doeken getekend en heb veel tekeningen gemaakt over hygiene. Ghihi, straks word ik nog de plaatselijke tekenares.) Vorige week heb ik ook voorbereidingen gemaakt, samen met Jascent, voor onze cursus aan de TBA's (= traditionele vroedvrouwen). Nog een laatste tijdverdrijf waar ik naar terug grijp als er echt niets te beleven valt is het maken van een echt Afrikaans mandje. Is leuk werk en niet te moeilijk, als het af is, zet ik wel een foto op onze blog.

Als er patienten zijn, luisteren we naar hun verhaal, en meestal kan ik ongeveer opmaken waarover ze klagen, maar Jascent vertaalt altijd hun hele verhaal, wat best fijn is. We zoeken samen de diagnose, nemen indien nodig de temperatuur en bloeddruk en geven de nodige therapie. Als het buiten ons bereik valt, verwijzen we mensen door naar het ziekenhuis (in Masaka). Vorige week kwam er een vrouw met de klacht al 3 miskramen op een rij te hebben, haar hebben we doorverwezen naar een gynaecoloog in Masaka voor verder onderzoek. Of een sterk ondervoed kind (hier nog niet zo veel ondervoeding gezien, gelukkig) dat een langere behandeling nodig had in een ziekenhuis. Als ik ondervoeding zie, is het meestal bij Jaja's, heel oude mensen. Vandaag kwam er ook een kind van 2 jaar met duidelijke tekenen van sikkel-cel anemie. Haar hebben we ook moeten doorverwijzen voor verdere testen maar we konden al een eerste behandeling met foliumzuur meegeven om de ergste symptomen al te minderen.

Voor de geïnteresseerden zal ik hier de meest voorkomende diagnoses opsommen:
⦁    malaria (zeker nu het regenseizoen goed op gang is),
⦁    huidschimmels en infecties,
⦁    wormen,
⦁    wonden (meestel erger gemaakt door zeer slechte hygiene),
⦁    bij kleine kinderen toch al enkele keren pneumonia (longontsteking),
⦁    bij oudere mensen arthritis en vitamine tekorten,
⦁    soms ook kinderziekten zoals chickenpox (waterpokken) of de bof,
⦁    toch ook al enkele soa's, meestal herpes of schimmelinfecties. Ook al af en toe een vermoeden van Aids, waarna we steeds hebben doorverwezen voor testing (in de clinic kunnen we dit nog niet doen.)
Daarnaast ook vrouwen die komen voor ANC (= zwangerschapscontrole) en family planning (= anticonceptie).

Meestal werken we door tot half twee-twee uur waarna we ons middagmaal eten. Daarna is de clinic nog open tot 17u. En doen we ons werk verder zoals hierboven besproken.

Er zijn 2 speciale dagen:
⦁    Woensdag komt de vaccinatiedame om alle kinderen en zwangere vrouwen die naar de clinic komen in te enten voor: Polio, tetanus, mazelen, difterie, ...
⦁    Vrijdag komt de tandarts om vooral tanden uit te trekken die ontstoken zijn of verrot.

Onze projecten:
1) Deze week zijn we gestart met het reorganiseren van de medicatie-stock. Er waren hier nog geen stock-cards in gebruik, dus Jascent en ik zijn die aan het invoeren. Dat is echt een hele vooruitgang voor de clinic. Nu kon je niet altijd stock-tekorten voorspellen en kon ook iedereen die toegang heeft tot de clinic, medicatie stelen. Tegen eind deze week zal het systeem in gebruik zijn.

2) Daarnaast hebben we vorige donderdag onze eerste les aan de traditionele vroedvrouwen gegeven en het was echt een succes. Als jullie naar de website gaan van TRC (= www.tekera.org) kunnen jullie foto's bekijken en een tekstje lezen over de cursus. Er waren vijf traditionele vroedvrouwen, wat echt al een goed begin is. We hebben het gehad over obstetrische fistels, de oorzaken en hun ervaring ermee. Daarna over de gevaar-signalen tijdens en na de bevalling en over de "6 cleans", dat zijn de zes belangrijkste zaken die heel proper moeten gebeuren ter preventie van infecties (clean gloves, clean surface, clean blade, clean cord tie, clean clothes for the baby, clean towels for the mother).

Door hun meer kennis te geven over al deze dingen willen we de TBA's laten inzien dat de vrouwen beter bevallen in een ziekenhuis. De eerste les hebben de TBA's al volmondig ingestemd dat ze alle vrouwen zullen doorverwijzen voor ANC naar de clinic. Ze zien er echt het nut van in, wat super is. Volgende donderdag is er terug een les waar we de voordelen van een ziekenhuisbevalling tegenover de thuisbevalling gaan zetten. Zonder hun maatschappelijk rol als plaatselijke vroedvrouw teveel in het gedrang te brengen willen we dat zij alle vrouwen aanraden om in het ziekenhuis te bevallen. Er gaan toch steeds vrouwen zijn die niet meer tot in het ziekenhuis geraken omdat het veel te snel gaat, zij zullen dus beroep blijven doen op de TBA.

Hier heeft de TBA echt nog een belangrijke rol. Zelfs mensen die voldoende geld hebben bevallen soms liever bij een TBA, daarom is het belangrijk dat de TBA's die vrouwen kunnen doorverwijzen naar het ziekenhuis, met goede argumenten. Het probleem van ziekenhuizen hier is dat die zéér drukke materniteiten en verloskamers hebben. Dus daar missen de vrouwen de: tender, love and care, die ze wel bij de TBA krijgen.

Op het tropisch instituut hebben ze me altijd gezegd dat het samenwerken met TBA's een ramp is, maar ik wil het toch eens proberen omdat ik zie dat zoveel vrouwen hier thuis willen bevallen. Dus het is toch te proberen waard, dit te veranderen. Ik hoorde net van een Rwandese patiente dat er in Rwanda zelfs een boete staat op thuisbevallen!

3) Volgende week komt Harriet, de vaste verpleegkundige, terug uit verlof. (Jammer want met haar klikte het niet zo goed, ze is niet zo bereidwillig om altijd te vertalen en me meer te leren.) Maar Jascent is hier nog een volledige week. Dus gaan we samen lessen geven aan alle klassen over hygiene. Jascent moet hier best bij zijn want de eerste vier jaar kennen nog niet voldoende Engels. Hier is hygiene echt een heel belangrijke topic. Er zijn veel gezondheidsproblemen door een gebrek aan hygiene. Twee weken na de lessen gaat er dan een gezondheidscontrole gebeuren van alle leerlingen (beetje zoals CLB bij ons).
Dus wat gaan we aanleren:
⦁    tanden poesten, hoeveel en wanneer
⦁    zich wassen, echt van top tot teen tonen hoe en wanneer
⦁    handen wassen voor eten, na latrine/toilet bezoek
⦁    belang van gebruik en onderhoud van de latrine
⦁    preventie van wormen
⦁    eet hygiene (steeds opwarmen van eten, koken van water voor het te drinken, ...)
⦁    wat als je ziek bent
⦁    wanneer te wisselen van kledij en het belang van ze te wassen
⦁    ...

3) Lessen seksuele voorlichting, maar daar zal ik later over vertellen want dat is nog niet voor direct.

Ghihi, zoals jullie zien is het een beetje moeilijk 1 dagschema te zeggen want elke dag is toch anders. Maar ik ben blij dat ik weet wat te doen! Waar ik nog aan denk is iets te doen tegen het hoge alcoholgebruik en toch nog iets met partnergeweld. Maar ze zeggen me hier dat het alcoholgebruik meestal aanleiding geeft tot partnergeweld, dus misschien moeten we de oorzaak aanpakken en niet het gevolg.


Tot de volgende!!
Els