En nu is het de tijd voor de dag van Musao (health worker) Els...

Tja tja, het is niet echt makkelijk om 1 dag te bespreken, want elke dag gebeuren er wel andere dingen. Vandaar dat ik een beetje vanalles zal vertellen. Het spijt me als het een beetje warrig overkomt!!

Iets na negen 's ochtends ga ik naar de clinic. Daar wacht ik op Jascent, de vroedvrouw waarmee ik nu samenwerk. Zij is echt een heel goede musao en ik heb al veel van haar geleerd. (Jammer genoeg is het de laatste week dat we samen in de clinic kunnen werken, anders zou ik nog veel meer kunnen leren.) En we wachten op patienten...

Tijdens het wachten op patienten en tussen de patienten in heb ik ondertussen alle lessen voorbereid die ik zal geven op school: Hygiene en seksuele voorlichting. (Ik heb het  mannelijk en vrouwelijk voortplantingsstelsel op grote doeken getekend en heb veel tekeningen gemaakt over hygiene. Ghihi, straks word ik nog de plaatselijke tekenares.) Vorige week heb ik ook voorbereidingen gemaakt, samen met Jascent, voor onze cursus aan de TBA's (= traditionele vroedvrouwen). Nog een laatste tijdverdrijf waar ik naar terug grijp als er echt niets te beleven valt is het maken van een echt Afrikaans mandje. Is leuk werk en niet te moeilijk, als het af is, zet ik wel een foto op onze blog.

Als er patienten zijn, luisteren we naar hun verhaal, en meestal kan ik ongeveer opmaken waarover ze klagen, maar Jascent vertaalt altijd hun hele verhaal, wat best fijn is. We zoeken samen de diagnose, nemen indien nodig de temperatuur en bloeddruk en geven de nodige therapie. Als het buiten ons bereik valt, verwijzen we mensen door naar het ziekenhuis (in Masaka). Vorige week kwam er een vrouw met de klacht al 3 miskramen op een rij te hebben, haar hebben we doorverwezen naar een gynaecoloog in Masaka voor verder onderzoek. Of een sterk ondervoed kind (hier nog niet zo veel ondervoeding gezien, gelukkig) dat een langere behandeling nodig had in een ziekenhuis. Als ik ondervoeding zie, is het meestal bij Jaja's, heel oude mensen. Vandaag kwam er ook een kind van 2 jaar met duidelijke tekenen van sikkel-cel anemie. Haar hebben we ook moeten doorverwijzen voor verdere testen maar we konden al een eerste behandeling met foliumzuur meegeven om de ergste symptomen al te minderen.

Voor de geïnteresseerden zal ik hier de meest voorkomende diagnoses opsommen:
⦁    malaria (zeker nu het regenseizoen goed op gang is),
⦁    huidschimmels en infecties,
⦁    wormen,
⦁    wonden (meestel erger gemaakt door zeer slechte hygiene),
⦁    bij kleine kinderen toch al enkele keren pneumonia (longontsteking),
⦁    bij oudere mensen arthritis en vitamine tekorten,
⦁    soms ook kinderziekten zoals chickenpox (waterpokken) of de bof,
⦁    toch ook al enkele soa's, meestal herpes of schimmelinfecties. Ook al af en toe een vermoeden van Aids, waarna we steeds hebben doorverwezen voor testing (in de clinic kunnen we dit nog niet doen.)
Daarnaast ook vrouwen die komen voor ANC (= zwangerschapscontrole) en family planning (= anticonceptie).

Meestal werken we door tot half twee-twee uur waarna we ons middagmaal eten. Daarna is de clinic nog open tot 17u. En doen we ons werk verder zoals hierboven besproken.

Er zijn 2 speciale dagen:
⦁    Woensdag komt de vaccinatiedame om alle kinderen en zwangere vrouwen die naar de clinic komen in te enten voor: Polio, tetanus, mazelen, difterie, ...
⦁    Vrijdag komt de tandarts om vooral tanden uit te trekken die ontstoken zijn of verrot.

Onze projecten:
1) Deze week zijn we gestart met het reorganiseren van de medicatie-stock. Er waren hier nog geen stock-cards in gebruik, dus Jascent en ik zijn die aan het invoeren. Dat is echt een hele vooruitgang voor de clinic. Nu kon je niet altijd stock-tekorten voorspellen en kon ook iedereen die toegang heeft tot de clinic, medicatie stelen. Tegen eind deze week zal het systeem in gebruik zijn.

2) Daarnaast hebben we vorige donderdag onze eerste les aan de traditionele vroedvrouwen gegeven en het was echt een succes. Als jullie naar de website gaan van TRC (= www.tekera.org) kunnen jullie foto's bekijken en een tekstje lezen over de cursus. Er waren vijf traditionele vroedvrouwen, wat echt al een goed begin is. We hebben het gehad over obstetrische fistels, de oorzaken en hun ervaring ermee. Daarna over de gevaar-signalen tijdens en na de bevalling en over de "6 cleans", dat zijn de zes belangrijkste zaken die heel proper moeten gebeuren ter preventie van infecties (clean gloves, clean surface, clean blade, clean cord tie, clean clothes for the baby, clean towels for the mother).

Door hun meer kennis te geven over al deze dingen willen we de TBA's laten inzien dat de vrouwen beter bevallen in een ziekenhuis. De eerste les hebben de TBA's al volmondig ingestemd dat ze alle vrouwen zullen doorverwijzen voor ANC naar de clinic. Ze zien er echt het nut van in, wat super is. Volgende donderdag is er terug een les waar we de voordelen van een ziekenhuisbevalling tegenover de thuisbevalling gaan zetten. Zonder hun maatschappelijk rol als plaatselijke vroedvrouw teveel in het gedrang te brengen willen we dat zij alle vrouwen aanraden om in het ziekenhuis te bevallen. Er gaan toch steeds vrouwen zijn die niet meer tot in het ziekenhuis geraken omdat het veel te snel gaat, zij zullen dus beroep blijven doen op de TBA.

Hier heeft de TBA echt nog een belangrijke rol. Zelfs mensen die voldoende geld hebben bevallen soms liever bij een TBA, daarom is het belangrijk dat de TBA's die vrouwen kunnen doorverwijzen naar het ziekenhuis, met goede argumenten. Het probleem van ziekenhuizen hier is dat die zéér drukke materniteiten en verloskamers hebben. Dus daar missen de vrouwen de: tender, love and care, die ze wel bij de TBA krijgen.

Op het tropisch instituut hebben ze me altijd gezegd dat het samenwerken met TBA's een ramp is, maar ik wil het toch eens proberen omdat ik zie dat zoveel vrouwen hier thuis willen bevallen. Dus het is toch te proberen waard, dit te veranderen. Ik hoorde net van een Rwandese patiente dat er in Rwanda zelfs een boete staat op thuisbevallen!

3) Volgende week komt Harriet, de vaste verpleegkundige, terug uit verlof. (Jammer want met haar klikte het niet zo goed, ze is niet zo bereidwillig om altijd te vertalen en me meer te leren.) Maar Jascent is hier nog een volledige week. Dus gaan we samen lessen geven aan alle klassen over hygiene. Jascent moet hier best bij zijn want de eerste vier jaar kennen nog niet voldoende Engels. Hier is hygiene echt een heel belangrijke topic. Er zijn veel gezondheidsproblemen door een gebrek aan hygiene. Twee weken na de lessen gaat er dan een gezondheidscontrole gebeuren van alle leerlingen (beetje zoals CLB bij ons).
Dus wat gaan we aanleren:
⦁    tanden poesten, hoeveel en wanneer
⦁    zich wassen, echt van top tot teen tonen hoe en wanneer
⦁    handen wassen voor eten, na latrine/toilet bezoek
⦁    belang van gebruik en onderhoud van de latrine
⦁    preventie van wormen
⦁    eet hygiene (steeds opwarmen van eten, koken van water voor het te drinken, ...)
⦁    wat als je ziek bent
⦁    wanneer te wisselen van kledij en het belang van ze te wassen
⦁    ...

3) Lessen seksuele voorlichting, maar daar zal ik later over vertellen want dat is nog niet voor direct.

Ghihi, zoals jullie zien is het een beetje moeilijk 1 dagschema te zeggen want elke dag is toch anders. Maar ik ben blij dat ik weet wat te doen! Waar ik nog aan denk is iets te doen tegen het hoge alcoholgebruik en toch nog iets met partnergeweld. Maar ze zeggen me hier dat het alcoholgebruik meestal aanleiding geeft tot partnergeweld, dus misschien moeten we de oorzaak aanpakken en niet het gevolg.


Tot de volgende!!
Els